LG 55SK9500 – test

LG 55SK9500 jest telewizorem 4K z płaskim wyświetlaczem o przekątnej 55 cali i rozdzielczości 3840 x 2160 pikseli.

W LG 55SK9500 zastosowano wyświetlacz LCD typu IPS pochodzący od firmy LG Display (spółka siostrzana LG Electronics). Subpiksele mają konwencjonalną strukturę RGB w typowym dla tego producenta jodełkowatym układzie.

Kontrast

LG od lat montuje w swoich telewizorach wyświetlacze LCD typu IPS. Ich zaletą jest niska degradacja kolorów pod kątem; wadą ‒ jasna czerń i niski kontrast. Z tego powodu telewizory z tego rodzaju panelami spisywały się najlepiej podczas oglądania w dzień lub przy włączonym świetle. Jednakże LG 55SK9500 jest inny – a to dzięki zastosowaniu tzw. pełnego podświetlenia z układem wielostrefowego wygaszania diod.

Jest to rozwiązanie, które powraca do flagowych telewizorów LCD firmy LG po wielu latach nieobecności i które zupełnie zmienia ich możliwości w zakresie przydatności pod kątem „kina domowego”.

Działanie układu lokalnego wygaszania

W 55SK9500 funkcja kontrolująca wygaszanie diod nosi nazwę „Lok.przyciemn.LED” (LPLED) i ma cztery opcje:

• Wył.
• Niskie
• Średnie
• Wysokie

Jeśli chodzi o stronę sprzętową podświetlenia, to 55SK9500 posiada:

• 5 stref w poziomie,
• 10 stref w pionie

… co daje razem 50 stref, które możecie zobaczyć w filmie poniżej (zalecam oglądać przy jasności wyświetlacza ustawionej na maksimum).

Zwracam uwagę, że 10 stref w pionie daje dwa razy większą „rozdzielczość” układu wygaszania w kierunku wertykalnym, co ma istotny (czytaj: dobroczynny) wpływ na wygaszanie górnych i dolnych, poziomych czarnych pasów w filmach. Poniżej możecie zobaczyć działanie ww. układu przy ruchu obiektu po przekątnej.

Pomimo tylko 50 stref …

… układ zapewnia czerń o jakiej w telewizorach IPS można było do tej pory jedynie pomarzyć. W reklamie firmy Volvo, strefy były słabo widoczne i nawet pod kątem nie irytowały mnie żadne jasne „aureole”.

Z kolei w wymagającym teście statku kosmicznego poruszającego się na tle gwiazd, LG 55SK9500 spisał się również całkiem nieźle. Nie gubił gwiazd, tzn. nie „wsiąkały” one w czerń jak np. w Samsungu 55Q9FN, no chyba, że w układzie LPLED włączymy opcję „wysokie”, której nie polecam. Moim zdaniem opcja „średnia”, która jest ustawieniem fabrycznym, daje najlepsze rezultaty. Różnice pomiędzy działaniem poszczególnych opcji układu LPLED możecie zobaczyć od 55 sekundy poniższego filmu.

Zanim jednak zaproszę do oglądania, mam trzy uwagi:

• proszę oglądać przy jasności wyświetlacza ustawionej na maksimum,
• przepraszam za nieostry obraz w pierwszej części filmu,
• zwracam uwagę, że przejaśnienia widoczne w poniższym filmie w lewym górnym i prawym górnym rogu ekranu nie były widoczne w rzeczywistości, lecz wynikają z kombinacji tania kamera+obiektyw+filmowiec-amator.

Warto zaznaczyć, że układ LPLED można w razie potrzeby wyłączyć, co jest dobrym rozwiązaniem, bo daje użytkownikowi dużo większą kontrolę nad jakością obrazu. Pod tym względem LG 55SK9500 ma przewagę np. nad telewizorami marki Samsung, w których to wygaszanie jest niestety niewyłączalne.

Na koniec kilka uwag subiektywnych. Algorytm wygaszania działa stosunkowo dobrze, choć z łatwością można dostrzec sceny, w których sobie nie radzi. Pomimo tego, unikalne połączenie ciemnej czerni oraz IPS-wej matrycy było dla mnie sporym pozytywnym zaskoczeniem. Dodam, że pierwszego dnia, gdy 55SK9500 pojawił się u mnie w domu, byłem bardzo ciekaw, jak spisze się nowe podświetlenie. Dokładnie o północy włączyłem „Exodus” w reżyserii Ridleya Scotta i zapomniałem … o śnie aż do drugiej nad ranem. Połączenie IPS-owej plastyczności obrazu, świetnych kolorów o bardzo dobrym nasyceniu oraz wyjątkowej (jak na IPS) czerni, było prawdziwą ucztą dla oczu. Powiem Wam, że dawno czegoś takiego nie widziałem. To wszystko czyni LG 55SK9500 wyjątkowym bowiem:

Żaden inny duży ekran IPS dostępny na rynku nie oferuje tak wspaniałej czerni jak LG 55SK9500. Takiego telewizora nie znajdziecie w ofercie żadnej z konkurencyjnych firm, które stosują matryce IPS. W roku 2018 nie będzie go mieć w ofercie ani Sony, ani Samsung, ani Panasonic, ani Philips.

I właśnie ta kombinacja unikalnych zalet czyni LG 55SK9500 wyjątkowym i godnym polecenia już choćby na podstawie analizy samego kontrastu. Inaczej mówiąc:

LG 55SK9500 jest pierwszym od dobrych paru lat telewizorem LCD IPS, który mogę z czystym sumieniem polecić do kina domowego.

Jasność obrazu w trybie SDR

W trybie „technicolor Ekspercki” maksymalna jasność na pełnoekranowej planszy wyniosła 440 cd/m^2, czyli ponad dwa razy więcej niż we wcześniej testowanym przeze mnie modelu 55SK8100 (208 cd/m^2). Różnica klasy jest zatem oczywista.

Kolory

Odwzorowanie barw w trybie „technicolor Ekspercki” było niezłe.

Większy niż zazwyczaj błąd odwzorowania koloru niebieskiego nie wynikał z jakiegoś mocnego przekłamania odcienia, lecz z faktu, że luminancja (jasność) tej barwy była o niemal 15% zbyt jasna. Oczywiście błąd ten da się zredukować (skalibrować). Diagram chromatyczności potwierdza, że reprodukcja barw na poszczególnych poziomach nasycenia wcale nie była zła.

Trzeba koniecznie zaznaczyć, że same suche liczby nie oddadzą dobrze kwestii reprodukcji barw przez 55SK9500. Dzięki dobrej czerni, która jest dużo ciemniejsza niż w innych telewizorach z matrycą IPS (np. w 55SK8100), kolory wyglądają inaczej – po prostu lepiej. Subiektywnie wydają się żywsze, bardziej nasycone i po prostu bardziej realistyczne. Widać to szczególnie na dobrej klasy materiałach 4K HDR, jak np. wspomniany przeze mnie film „Exodus”.

Dzięki wyjątkowej (jak na IPS-a) czerni, oraz typowej dla IPS-ów plastyczności i pewnej „trójwymiarowości” obrazu, film ten (który, z zawodowego obowiązku, obejrzałem już w sumie kilkanaście razy) sprawił mi niesłychanie dużą frajdę. Zobaczyłem go jak gdyby po raz pierwszy.

Szeroka paleta barw

LG 55SK9500 jest w stanie odwzorować szeroką paletę barw. Do tego celu wykorzystano diody LED pokryte specjalnym luminoforem oraz filtr pasmowozaporowy. Wbrew pozorom, nie użyto kropek kwantowych, co może niektórym sugerować nazwa „Nano Cell”. Pokrycie przestrzeni DCI wyniosło niemal 81% …

… co jest dobrym wynikiem:

• o 5 pp lepszym niż w 55SK8100,
• lecz o 10 pp gorszym niż w telewizorach LG OLED.

Warto wspomnieć, że istnieje kilka metod pomiaru pokrycia przestrzeni DCI. Wybrana przeze mnie metoda wykorzystująca CIE1931xy daje niższe wyniki niż ta oparta na CIE1976uv. Z kolei producenci podają pokrycie wg tej drugiej metody, bowiem daje ona większą wartość procentową pokrycia. Pomimo tego, zdaniem wielu specjalistów, metoda oparta o CIE1931xy jest bardziej miarodajna.

HDR

W LG 55SK9500 mamy aż sześć trybów obrazu HDR (dla sygnału HDR10):

• Żywy  9692K
• Standardowy  8694K
• Kino domowe  7150K
• Kino  6344K
• Gra  9082K
• technicolor  6428K

… z których tylko dwa, tj. kino i technicolor, mają poprawną temperaturę barwową. Ten drugi wybrałem do przeprowadzenia pomiarów. Oto wyniki:

plansza 10%

start: 1112 cd/m^2

po 60 s – 420 cd/m^2

plansza 5%

start: 680 cd/m^2

po 60 s – 250 cd/m^2

po 180s – 250 cd/m^2

Jak widać, niezależnie od planszy testowej, 55SK9500 jest w stanie utrzymać wysoką jasność tylko przez 60 sekund, po którym to czasie jasność gwałtownie spada i w okresie do 180 s (3 minut) w ogóle się nie podnosi. Oznacza to, że:

• zastosowano tryb przesterowania diod (ang. overdrive), który wyłącza się automatycznie z chwilą gdy osiągnięta zostanie temperatura krytyczna; spadek jasności wynika oczywiście z konieczności schłodzenia przesterowanych diod,
• zależnie od temperatury otoczenia i temperatury układów telewizora, jasność będzie zmienna i w praktyce trudna do ustalenia.

Choć można dyskutować, jak w praktyce policzyć średnią jasność, dwie rzeczy nie ulegają wątpliwości:

„Rozgrzany” przez długotrwałe odtwarzanie zaawansowanych materiałów HDR telewizor będzie w stanie świecić słabiej niż jego maksymalne, chwilowe osiągi.

W związku z tym, wyłącznie na potrzeby poniższego, porównawczego wykresu, średnią jasność maksymalną na planszy 5% wyliczyłem dość konserwatywnie, jako średnią arytmetyczną:

(680+250)/2=465

Możecie się z tym zgodzić lub nie, ale uważam to za uczciwe. Jest to może bardzo konserwatywne podejście, ale wydaje mi się, że dobrze odwierciedla ono możliwości 55SK9500, zwłaszcza w porównaniu z liderem poniższego rankingu, który osiąga jasność powyżej 1000 kandeli praktycznie przez cały czas, a nie jak 55SK9500, tylko przez 60s.

Proszę zauważyć, że wyliczona średnia jest zbliżona do wartości 420 cd/m^2 osiąganej na planszy 10% po zaprzestaniu przesterowywania diod.

Jeśli chodzi o charakterystykę jasności w trybie HDR, to w zakresie 30-70% była ona lekko rozjaśniona …

… co oznacza, że inżynierowie starali się nieco „pomóc” telewizorowi i nieco „podrasowali” obrazy HDR.

Gradacja jasnych detali w trybie HDR

Bardzo ważne jest aby telewizor był w stanie pokazać w trybie HDR szczegóły w światłach (jasnych partiach obrazu). Podobnie jak większość telewizorów z tej półki cenowej, 55SK9500 ma z tym pewne kłopoty: kanały czerwony i magenta pokazują szczegóły do ok. 70%, czyli w zakresie pomiędzy 400 a 1000 cd/m^2; pozostałe kanały ‒ na poziomie 75% czyli ok. 1000 cd/m^2.

W sumie możliwości telewizora w trybie HDR oceniam jako średnie.

Ruch

Na straży ostrości i płynności ruchu stoi układ TruMotion.

TruMotion

opcja                        ostrość                  stopień upłynnienia

Wył.                                450                                             brak

Gładki                             800                              skrajnie duży

Wyczyść                         800                                         b. duży

Użytk                              800                                regulowany

Uż.+Motion Pro           950                zachow. ust. z tr. uż.

Jak widać są to wartości wyższe niż w 55SK8100. Podobnie jak w tańszym modelu, tryb „Motion Pro” zwiększa ostrość obrazów ruchomych na planszach kontrolnych, ale w praktyce jej znaczenie będzie małe ze względu na spadek jasności.

W przeciwieństwie do 55SK8100, na wymagających planszach testowych obiekty ruchome miały tę samą ostrość przez cały czas i nie traciły jej od czasu do czasu.

Podczas oglądania futbolu na kanałach Eleven Sports bezpośrednio za poruszającą się bardzo szybko piłką można było zauważyć ciemniejszą smugę o długości 1/3-1/2 średnicy piłki, jednakże zjawisko to było mniej widoczne niż w 55SK8100. Ponadto, jeżeli podczas meczu kamera gwałtownie poruszała się w poziomie, murawa stadionu traciła chwilowo swoją rozdzielczość. Co ciekawe, na innych kanałach nadających futbol, na przykład w TVP1, podczas meczu Rosja – Arabia Saudyjska, zjawisko to było mniej widoczne. Być może było to zasługą mniejszej kompresji zastosowanej do, bądź co bądź, transmisji prestiżowego wydarzenia.

Najlepsze rezultaty osiągniemy podając telewizorowi sport w rozdzielczości 4K. Mam na dysku kilka fragmentów meczów w tej rozdzielczości i wyglądały one na LG 55SK9500 bardzo dobrze.

W sumie, odwzorowanie ruchu przez 55SK9500 oceniam jako średnie: mamy tu matrycę klasy 120Hz, ale z nieco dłuższym, typowym dla IPS-a, czasem reakcji (co jest dość typowe).

Aktualizacja 21.06.2018: drugi, sklepowy egzemplarz modelu 55SK9500 miał lepszą jakość obrazów ruchomych (tj. z jeszcze mniejszym, praktycznie niedokuczliwym efektem brudnego ekranu). W związku z tym, po przeprowadzaniu testów sklepowego egzemplarza tego modelu, postanowiłem przyznać temu telewizorowi dodatkowe wyróżnienie „dobry do sportu”.

Opóźnienie sygnału (input lag)

W trybie „gra”, na sygnale 1080/60p, opóźnienie sygnału wyniosło 14,5 ms, co jest świetnym wynikiem.

Obsługa plików wideo

Możliwości multimedialne modelu 55SK9500 są tak samo bardzo dobre jak wcześniej testowanego 55SK8100.

Sztuczna inteligencja

LG 55SK9500 oferuje możliwość rozpoznawania głosu połączoną z zaawansowanymi funkcjami sztucznej inteligencji.

Szczegółowy opis tych funkcji znajdziecie tutaj.

Werdykt

Powiem krótko: gdyby kilka lat temu ktoś powiedział mi, że za jakiś czas do kina domowego polecę telewizor z matrycą IPS, to bym go po prostu wyśmiał. Dziś biję się w piersi i mówię:

Pokażcie mi inny, konkurencyjny telewizor LCD z matrycą IPS, z tak dobrą czernią i kolorami, jak w LG 55SK9500.

Tak, wiem, że zapadła długa cisza, bo takiego telewizora rywale po prostu … nie mają.

Po drugie, trzeba szczerze przyznać, że w ostatnich latach flagowe telewizory LCD marki LG niemalże … wegetowały. Tym bardziej cieszy diametralna zmiana i ogromny postęp, jaki dokonał się za sprawą modelu 55SK9500. Myślę, że najwyższy czas oddać głos jednemu z przedstawicieli firmy LG, który 10 kwietnia br., podczas krajowej premiery telewizorów Super UHD, dosadnie podsumował całą sytuację. Wiesław Kowalczyk, główny specjalista firmy LG ds. technicznych, powiedział:

Do tej pory nasza oferta telewizorów LCD niekoniecznie była mega konkurencyjna. Ale w roku 2018 jest! […] Wracamy do bardzo dobrych telewizorów LCD.

Nic dodać, nic ująć. Znam dobrze pana Wiesława i wiem, że nie jest wolny od przesady. Tym razem jednak trafił w sedno. Elcedeki LG znowu są konkurencyjne, a model 55SK9500 jest unikalnym i najbardziej zaawansowanym telewizorem z matrycą IPS na rynku. Gorąco go polecam wszystkim miłośnikom IPS-ów i nie tylko im – wreszcie mamy i-pe-es-a, na którego wielu z nas czekało od lat. Brawo!

Tomasz Chmielewski